استاد عبدالرحمن پیرانی دبیرکل جماعت دعوت و اصلاح در نشست هیأت اجرایی که به‌صورت آنلاین برگزار شد، فلسفه وجودی و اهمیت جامعه‌ی مدنی را مورد بررسی قرار داد.

 مشروح سخنان دبیرکل که در روز سه‌شنبه ١٩ مردادماه ١٤٠٠ ایراد شد، به شرح زیر است:

بسم الله الرّحمن الرّحیم

الحمد لله والصّلاة والسّلام علی رسول الله وعلی آله وأصحابه ومن والاه

رَبَّنَا آتِنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً وَهَيِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا

درباره‌ی ماهیت اصلیِ جامعه‌ی مدنی اختلاف‌نظر وجود دارد. که پرداختن به آن از حوصله‌ی این کوتاه سخن خارج است.

منظور از جامعه‌ی مدنی نهادها و مؤسساتی است که از جامعه نشأت می‌گیرد که قرار است در خدمت جامعه باشند. فلسفه شکل‌گیری آن‌ها هرچه باشد، دینی، ملی یا مدنی، هدف خدمت به جامعه است. در واقع جامعه‌ی مدنی، میدانی است برای خیرخواهی، تثبیت ارزش‌ها، ایجاد تحوّل در جامعه و کمک به وفاق و زیست مسالمت‌آمیز و رفع نیازهای شهروندان.

جامعه‌ی مدنی بخشی از وظایف حاکمیت را بدون این‌که توافقی حاصل شده باشد بر عهده می‌گیرد. این وظایف به صورت طبیعی به جامعه‌ی مدنی منتقل می‌شود.

جامعه‌ی مدنی بر اساس قاعده‌ی جلب منفعت و دفع مضرت، برای ارتقای حقوق و آزادی‌ها، رفاه و امنیت هم‌وطنان تلاش می‌کند.

آیه‌ی ١٢٨ سوره‌ی توبه با تأسی به پیامبر خاتم (ص)، ویژگی‌های اساسی فعالان عرصه‌ی جامعه‌ی مدنی را مورد تأکید قرار می‌دهد:

«لَقَد جاءَكُم رَسولٌ مِن أَنفُسِكُم عَزيزٌ عَلَيهِ ما عَنِتُّم حَريصٌ عَلَيكُم بِالمُؤمِنينَ رَءوفٌ رَحيمٌ»(توبه:١٢٨) 

در این آیه، نخست بر انسان بودن پیامبر و اینکه ایشان از جنس خود انسان‌ها و دارای احساسات و عواطف و نیازهای انسانی است تأکید می‌شود. سپس بیان می‌دارد که رنج و مشقت بر امت موجب تألم پیامبر می‌شود: «عَزيزٌ عَلَيهِ ما عَنِتُّم». سپس می‌فرماید: «حَريصٌ عَلَيكُم» یعنی نسبت به هدایت و سعادت دنیا و آخرت شما مهتم است؛ و به نسبت اهل ایمان دلسوز و مهربان است: «بِالمُؤمِنينَ رَءوفٌ رَحيمٌ»

در این سیاق فرد مسلمانی که در عرصه‌ی جامعه‌ی مدنی ایفای نقش می‌کند؛ لازم است به تأسی از پیامبر رحمت (ص) دارای شخصیتی اجتماعی، آشنای به دردها و نیازها، دوست‌دار و دلسوز مردم و جامعه، دارای ایثار و از خودگذشتگی، شجاعت و رأفت باشد و برای سعادت دیگران از هرگونه کوششی فروگذار نباشد تا از جمله‌ی نیکانی قرار گیرد که خداوند در حدیث قدسی از زبان رسولش در شأن آن‌ها فرمود:

«إن لله عباداً إختصّهم لقضاء حوائج النّاس حبّبهم الی الخیر وحبّب الخیر الیهم اولئک الآمنون من عذاب الله یوم القیامة»

خداوند را بندگانی است که آن‌ها را برای رفع نیازهای دیگران قرار داده است؛ آن‌ها کارهای خیر را دوست دارند و کار خیر نیز آن‌ها را دوست دارد؛ و اینان در روز قیامت از عذاب الهی در امانند.

در خاتمه در این شرایط بحرانی کرونا، به عموم مردم، به‌ویژه اعضای جماعت دعوت و اصلاح توصیه‌ی اکید دارم که پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمایند و نظر به تأکید سازمان بهداشت جهانی و سایر متخصصان مربوطه، نسبت به تزریق واکسن کرونا بر اساس دستورالعمل‌ها اقدام نمایند.